انتخابات پارلمانی در هند: آیا بار دیگر حزب راستگرای ب ج پی برنده خواهد شد؟
بزرگترین و طولانی ترین انتخابات در دنیا چند روز پیش و به تاریخ 11 اپریل 2019 د ر شبه قاره هند کلید خورد. در این انتخابات، حزب حاکم ب جی پی به نخست وزیری نرندرا مودی با احزاب ملی مانند کنگره به رهبری راهول گاندی و حزب کمونیست هندوستان و نیز احزاب ایالتی مانند بهوجان سمج پارتی (BSP) و سمج وادی پارتی(SP)در ایالت اوتارپرادش، حزب آل اندیا تراینامول کانگرس (AITC) به رهبری بانوی قدرتمند ماماتا بنرجی در بنگال و احزاب کوچک اما مهم ایالتی دیگر که جزء اپوزسیون به شمار میروند به مصاف هم خواهند رفت. گرچند نظر سنجی ها نشان میدهد که نخست وزیر فعلی، باردیگر عهده دار پست کنونی اش خواهد شد اما تا اعلام نتایج انتخابات به روز 23 می 2019 باید منتظر ماند و دید. جالب است بدانید که انتخابات کنونی هند، دارای هفت مرحله است و 38 روز به طول خواهد انجامید. اولین مرحله به تاریخ 11 اپریل شروع و اخرین مرحله به تاریخ 19 می ختم خواهد شد. شروع شمارش آرا، روز 23 می 2019 تعیین شده است و در همان روز نتیجه نهایی نیز اعلام میگردد. در اولین مرحله انتخابات، 1279 نفر و در 20 ایالت برای 91 کرسی مجلس نمایندگان با هم به رقابت پرداختند که رای دهندگان واجد شرایط این مرحله از انتخابات 140 میلیون و 210 هزار و 690 نفر بودند.
ترکیب مجلس نمایندگان (Lok Sabha)
دولت مرکزی هند دارای دو مجلس نمایندگان (لوک سابا) و مجلس سنا (راجیا سابا) میباشد که هر دو در پایتخت هند، دهلی جدید قرار دارند. اعضای مجلس نمایندگان بر اساس رای مستقیم مردم و به مدت پنج سال انتخاب میگردند. قانون اساسی هند، تعداد اعضای مجلس نمایندگان را 552 نفر ذکر کرده است اما در عمل و در طول سالهای پس از استقلال هند، تعداد اعضا بین 543 تا 545 نفر در نوسان بوده است. از این میان به تعداد 131 کرسی (24%) به طبقات فرو دست اجتماع مانند دالیت ها (ST) و نیز قبائل (ST) که با محرومیت و بی عدالتی تاریخی مواجه بوده اند، به صورت سهمیه اختصاص یافته است. مجلس نمایندگان هند، به جز در دوره های نادر، ثبات خود را حفظ کرده است و دوره 5 ساله خود را به موفقیت به اتمام رسانده است. تا به حال این مجلس، 16 دوره را پشت سر گذاشته است و رقابت کنونی برای هفدهمین دوره مجلس نمایندگان است. از مجموعه 29 ایالت هند، ایالت های اوتارپرادش با داشتن 80 کرسی، ماهاراشترا 48 کرسی، بنگال 42 کرسی، بیهار 40 کرسی و تامیل نادو 39 کرسی، تاثیرگذار ترین ایالت ها بر برآیند انتخابات پارلمانی میباشند. تعداد زیادی از ایالت ها که از نگاه جمعیتی کوچک هستند تک کرسی و یا هم از حق 2 یا 3 کرسی برخوردارند. در هند ضرب المثل سیاسی وجود دارد که میگوید: حزبی که بتواند کرسی های ایالت اوتارپرادش را به طور مطلق در اختیار داشته باشد، در حقیقت مجلس نمایندگان را در کنترل خود دارد.
منشورهای انتخاباتی دو حزب بزرگ ب جی پی و کنگره
چند روز مانده به آغاز رای گیری، دو حزب بزرگ و مطرح هند، BJP و کنگره منشورهای انتخاباتی شان را به صورت مکتوب اعلام کردند. با اینکه وعده های گنجانده شده در هر دو منشور تقریبا یکسان است اما استراتژی ها برای عملی کردن انها از هم متفاوت اند. این وعده ها از ایجاد شغل گرفته تا امنیت زنان، امنیت ملی و مبارزه با تروریسم را شامل میشوند. منشور حزب کنگره تحت عنوان ” کنگره این کارها را انجام خواهد داد” به تاریخ 2 اپریل به نشر رسید. و حزب BJP منشور خود را تحت عنوان “هند مصمم و هند صاحب اختیار” به تاریخ 8 اپریل به نشر سپرد. بدون وارد شدن به جزئیات، میتوان به صورت کلی بیان کرد که منشور کنگره بیشتر متمرکز بر اصلاحات اقتصادی و از حزب BJP بیشتر امنیت محور است. به طور مقایسه ای موارد تاکید شده در دو منشور را قرار ذیل به بررسی میگیریم:
1) در عرصه امنیت حزب BJP بیشتر بر استراتژی مبارزه با تروریسم و افراط گرایی متمرکز است اما کنگره بر فراهم اوری تدارکات دفاعی تاکید بیشتر کرده است. در همین راستا کنگره قول داده است که در صورت پیروزی، بودجه نظامی را افزایش خواهد داد.
2) مسئله بعدی جامو و کشمیر است. حزب BJP مصمم به حذف ماده 370 قانون اساسی است که به منطقه جامو و کشمیر حالت خود مختاری داده است و امتیازات ویژه برای ان قائل شده است. همچنان این حزب قول داده است که ماده 35 A قانون اساسی را نیز حذف خواهد نمود. بر اساس مفاد این ماده، شهروندان سایر ایالات هند، اجازه خرید و تملک اموال غیر منقول از جمله خرید زمین و مسکن را در منطقه جامو و کشمیر ندارند. برخلاف BJP، کنگره تاکید کرده است که به ماده های مذکور دستبرد نخواهد زد و قول داده است که “قانون ویژه قدرت دهی ارتش” یا AFSPA را بازبینی خواهد کرد. این قانون به نیروهای مسلح هند در مناطق نارام مانند کشمیر، قدرت بی حد و حصر داده است که بر اساس آن میتواند شهروندان را به ظن شورشی و تخریبکار، دستگیر، بازجویی و یا هم زندانی نماید.
3) مورد بعدی درآمد کشاورزان، حمایت مالی از آنان و کم کردن فشار و استرس روانی آنان است. حزب BJP قول پرداخت حقوق بازنشستگی به کشاورزان کم زمین و نیز پرداخت وام یک لک روپیه با سود 0%، با مدت 5 سال را به کشاورزان داده است. در این میان حزب کنگره یک قدم فراتر رفته و وعده سپرده است که بدهی وام همه کشاورزان را عفو نماید. هدف این کار نجات کشاورزان از قرض، به دلیل گرفتن وام از بانک های حکومتی میباشد.
4) در عرصه فرهنگی حزب کنگره تاکید بر پلورالیسم فرهنگی دارد و قول داده است تا قوانین لازم را برای حمایت از اقلیت های مذهبی بوجود آورد. اما در مقابل حزب BJP بر جامعه تک فرهنگی هندو محور تاکید دارد و وعده سپرده است تا معبد رام را بر خرابه های مسجد بابری در آیودای ایالت اوتارپرادش بنا نماید. سایر موارد منشور نقشه راه برای اقتصاد، توسعه صنایع، ایجاد شغل، مبارزه با فقر و امنیت بانوان میباشد.
برنده احتمالی
با توجه به نظر سنجی ها که توسط رسانه های هندی انجام یافته است، حزب راستگرای BJP برنده انتخابات پیش بینی شده است. توجیه این نظر سنجی با توجه به موارد ذیل دور از انتظار نخواهد بود:
- جنجالهای نظامی که میان هند و پاکستان و در آستانه انتخابات هند بوجود امد، به حزب BJP این امکان را داد تا از آن بهره برداری سیاسی و انتخاباتی نماید. در پی آن، این حزب توانست بسیاری از افکار عمومی را متوجه خود ساخته و با خود همراه سازد که احزاب مخالف از داشتن چنین مزیتی محروم بودند.
- گرچند احزاب ملی و منطقه ای مخالف با ایدولوژی حزب حاکم، قبل از شروع انتخابات از ایجاد جبهه قوی و متحد خبر داده بودند اما تا کنون، از چنین اتحادی خبری نیست و این امر صحنه را برای مانور دهی حزب BJP بیشتر آماده کرده است.
- حزب BJP چهره واحد و تا حدی قابل قبول مانند نرندرا مودی را برای پست نخست وزیری علم کرده است، این در حالیست که احزاب مخالف به رهبری کنگره تا به حال نتوانسته اند چهره ای را که همگان بر ان متفق القول باشند به مردم معرفی نمایند. با اینکه راهول گاندی خود را شایسته این پست میداند و از سوی حزبش تا حدی برای این مقام برجسته گردیده است اما اجماع کلی احزاب مخالف را در این زمینه با خود به همراه ندارد.
- حزب راستگرای BJP خود را حزب همه شمول هندو و بدون امتیاز دهی به خانواده خاصی معرفی کرده است. این در حالیست که در تمام کمپاین های انتخاباتی، حزب رقیبش کنگره را یک حزب خانوادگی خوانده است که در انحصار خانواده نهرو-گاندی است. صد البته تا حدی، این باور را موفقانه به ذهن مردم تزریق کرده است و بسیاری را در این راه مجاب و متقاعد ساخته است.
با توجه به موارد بالا، انتظار میرود که حزب راستگرای BJP با آرای بالا و نه اکثریت مطلق همانند انتخابات سال 2014، پیروز انتخابات گردد و یک بار دیگر زمام امور سیاسی هند را عهده دار شود.
۳۱ حمل ۱۳۹۸